La cerámica común del castro de Saa (A Pastoriza, Lugo). Estudio del sector oeste (campañas 2016-2018)

  1. Barbazán Domínguez, Sara 1
  2. Ramil Rego, Eduardo 2
  3. Lozano Hermida, Hugo 1
  1. 1 Museo de Prehistoria e Arqueoloxía de Vilalba
  2. 2 Universidad de León
    info

    Universidad de León

    León, España

    ROR https://ror.org/02tzt0b78

Journal:
Cuadernos de estudios gallegos

ISSN: 0210-847X

Year of publication: 2023

Tome: 70

Issue: 136

Pages: 49-74

Type: Article

DOI: 10.3989/CEG.2023.136.02 DIALNET GOOGLE SCHOLAR lock_openOpen access editor

More publications in: Cuadernos de estudios gallegos

Institutional repository: lock_openOpen access Editor

Abstract

In this work we present the results of the study of common pottery from the Hillfort of Saa, located in A Pastoriza, in the interior of the province of Lugo. We will concentrate on the characterization of the common pottery productions from the campaigns that took place between 2016 and 2018, focused on the western sector of the deposit. This hillfort, according to the data provided by the excavations carried out, seems to begin its occupation at a time before the change of era, showing a high-imperial occupation to date. In this work we will try to typologically characterize these pottery productions and determine their evolution, aided as much as possible by the phases previously established regarding their context. This study will help to define in greater detail the pottery productions of this time and to specify the sphere of influence of the ancient Roman city of Lucus Augusti, located about 40 km away from the settlement.

Bibliographic References

  • Aguarod Otal, Carmen, Cerámica romana importada de cocina en la Tarraconense, Zaragoza, Institución Fernando el Católico, 1991.
  • Aguarod Otal, Carmen, “Cerámica común de mesa y de cocina en el valle del Ebro y producciones periféricas”, en Carmen Fernandez Ochoa, Mar Zarzalejos Prieto y Ángel Morillo Cerdán (eds.), Manual de Cerámica Romana III, Madrid, Comunidad de Madrid, 2017, págs. 15-95.
  • Alcorta Irastorza, Enrique, Cerámica común romana de cocina y mesa hallada en las excavaciones de la ciudad, Lugo, Fundación Barrié de la Maza, 2001.
  • Alcorta Irastorza, Enrique, “Algunas notas en torno a la decoración de arquerías de la cerámica de tradición indígena de Lucus Augusti”, CROA, Boletín de la Asociación de amigos do Museo do Castro de Viladonga, 15 (2005), págs. 37-44.
  • Arias Vilas, Felipe, Castro de Viladonga. Campaña 1983, Santiago de Compostela, Xunta de Galicia, 1985 (Arqueoloxía/Memorias, 2).
  • Arias Vilas, Felipe; Bastos Bernárdez, Dolores; Durán Fuentes, María Consuelo, y Varela Arias, Elena, Museo del Castro de Viladonga, Santiago de Compostela, Xunta de Galicia, 2016.
  • Barbazán Domínguez, Sara, La cerámica como factor de intercambio cultural en el proceso romanizador de Gallaecia, tesis doctoral inédita, Santiago de Compostela, Universidade de Santiago de Compostela, 2019.
  • Barbazán Domínguez, Sara; Ramil Rego, Eduardo, y Lozano Hermida, Hugo, “La evolución cronológica del Castro de Viladonga (Castro de Rei, Lugo) a través del estudio de su cerámica común romana”, BSAA arqueología, 84 (2018), págs. 168-214.
  • Barbazán Domínguez, Sara; Ramil Rego, Eduardo, y Lozano Hermida, Hugo, “Un conjunto peculiar de ollas decoradas en castros del entorno de Lucus Augusti”, Boletín Ex Officina Hispana, 11 (2020), págs. 35-39.
  • Barbazán Domínguez, Sara; Lozano Hermida, Hugo, y Ramil Rego, Eduardo, “El yacimiento de Agra dos Castros a través de su cerámica común”, Pyrenae, 53 (2022), págs. 67-88.
  • Beltrán Lloris, Miguel, Guía de la cerámica romana, Zaragoza, Pórtico, 1990.
  • Blanco García, Juan Francisco, “Cerámica común romana altoimperial de cocina y de mesa, de fabricación local, en la Meseta. Manual de Cerámica Romana III”, en Carmen Fernandez Ochoa, Mar Zarzalejos Prieto y Ángel Morillo Cerdán (eds.), Manual de Cerámica Romana III, Madrid, Comunidad de Madrid, 2017, págs. 143-236.
  • Carretero Vaquero, Santiago, El campamento romano del Ala II Flavia en Rosinos de Vidriales (Zamora). La Cerámica, Zamora, Instituto de Estudios Zamoranos Florián de Ocampo, 2000.
  • Concheiro Coello, Ángel, Castro do Achadizo, cultura material, economía, subsitencia na Idade do Ferro. Memoria das escavacións 1991-1994, Boiro, Concello de Boiro, 2008.
  • Delgado, Manuela; Morais, Rui, y Ribeiro, Jorge, Guia das ceramicas de produçao local de Bracara Augusta, Braga, CITCEM, 2009.
  • Esparza Arroyo, Ángel, Los castros de la Edad del Hierro del Noroeste de Zamora, Zamora, Diputación de Zamora, 1987.
  • Hales, Shelley, y Hodos, Tamar, Material culture and social identities in the ancient world, Cambridge; New York, Cambridge University, 2010.
  • Hevia González, Susana; Montes López, Rubén, y Benéitez González, Carmen, “Cerámica común romana del Chao Samartín (Grandas de Salime, Asturias): Vajilla de cocina y almacenamiento”, BSAA, 65 (1999), págs. 11-48.
  • Hevia González, Susana, y Montes López, Rubén, “Cerámica Romana Altoimperial de fabricación regional del Chao Samartín (Grandas de Salime, Asturias)”, Cuadernos de Prehistoria y Arqueología de la Universidad Autónoma de Madrid, 35 (2009), págs. 27-190.
  • Hidalgo Cuñarro, José Manuel, y Rodríguez Puentes, Eugenio, Castro de Fozara, Campaña 1984, Santiago de Compostela, Xunta de Galicia, 1984 (Arqueoloxía/Memorias, 9).
  • Huguet Enguita, Esperança, “El material más usado por los antiguos. La cerámica común y de cocina”, en Albert Ribera i Lacomba (coord.), Manual de Cerámica Romana. Del Mundo Helenístico al Imperio Romano, Madrid, Museo Arqueológico Regional, 2013, págs. 291-330.
  • Lamboglia, Nino, Gli scavi di Albintimilium e la cronología della ceramica romana, Campagne di scavo 1938-1940, Bordighera, Istituto Internazionale di Studi Liguri, 1950.
  • Lozano Hermida, Hugo; Caamaño Gesto, José Manuel; Ramil Rego, Eduardo, y Barbazán Domínguez, Sara, “El yacimiento galaico-romano de Punta do Castro (Barreiros, Lugo). Nuevas aportaciones”, Férvedes, 8 (2015), págs. 221-229.
  • Lozano Hermida, Hugo; Ramil Rego, Eduardo, y Barbazán Domínguez, Sara, “Un horno en Esteiro (Ribadeo, Lugo). Contribución al estudio de la producción cerámica de época romana en el occidente cantábrico”, Férvedes, 9 (2018), págs. 179-185.
  • Lozano Hermida, Hugo; Ramil Rego, Eduardo, y Barbazán Domínguez, Sara, “Cerámicas del castro de Fazouro (Foz, Lugo). Una reflexión sobre la composición de los grupos cerámicos de los castros de occidente cantábrico en época romana”, en Actas del V Congreso Internacional de la SECAH (Alcalá de Henares, 2019), págs. 637-648 [en prensa].
  • Martínez Salcedo, Ana, La cerámica común de época romana del País Vasco, Victoria-Gasteiz, Gobierno vasco, 2004.
  • Martins, Manuela, “A cerámica proto-histórica do Vale do Cávado: tentativa de sitematização”, Cadernos de Arqueologia, Série II, 4 (1987), págs. 35-77.
  • Maya González, José Luis, La cultura material de los castros asturianos, Barcelona, Universitat Autónoma de Barcelona, 1988 (Estudios de la Antigüedad, 4/5).
  • Maya González, José Luis, y Cuesta Toribio, Francisco, El Castro de La Campa Torres. Período Prerromano, Gijón, VTP Editorial; Ayuntamiento de Gijón, 2001.
  • Olcese, Gloria, Le ceramiche comuni di Albintimilium. Indagine archeologica e archeometrica sui materiali dell’area del Cardine, Florencia, Edizioni all’insegna del Giglio, 1993.
  • Paunier, Daniel, La céramique gallo-romaine de Genève, Genève, Société d’Histoire et d’Archéologie de Genève, 1981.
  • Ramil González, Emilio, Limpeza, escavación arqueolóxica en área e consolidación no xacemento arqueolóxico. Castro de Saa-A Pastoriza, memoria técnica inédita, Lugo, 2017.
  • Ramil González, Emilio, Limpeza, escavación arqueolóxica en área e consolidación no xacemento arqueolóxico. Castro de Saa-A Pastoriza, memoria técnica inédita, Lugo, 2018.
  • Ramil González, Emilio, Limpeza, escavación arqueolóxica en área e consolidación no xacemento arqueolóxico. Castro de Saa-A Pastoriza. Terceira Campaña, memoria técnica inédita, Lugo, 2019.
  • Ramil Rego, Eduardo, “El castro de Vixil (Vilalba, Lugo). Estudio de materiales y nuevas perspectivas”, Férvedes, 4 (1997), págs. 81-105.
  • Ramil Rego, Eduardo; Fernández Rodríguez, Carlos; Rodríguez López, Carlos; López Pérez, Catalina, y Fernández Pintos, Pilar, “El yacimiento de Punta do Castro (Reinante, Barreiros, Lugo). Materiales de superficie y perspectivas”, Férvedes, 2 (1995), págs. 87-115.
  • Rey Castiñeira, Josefa, Yacimientos castreños de la vertiente atlántica. Análisis de la cerámica indígena, Santiago de Compostela, Universidad de Santiago de Compostela, 1991.
  • Silva, Maria Antonia Dias da, A cerámica castreja da citània de Briteiros, Guimarâes, [s. n.], 1997.
  • Tuffreau-Libre, Marie, La céramique commune gallo- romaine dans le Nord de la France (Nord, Pas-de-Calais), Lille, Université de Lille, 1980.
  • Vegas, Mercedes, Cerámica común romana del Mediterráneo Occidental, Barcelona, Instituto de Arqueología y Prehistoria, 1973.
  • Vigo García, Abel, O castro de Zoñán (Mondoñedo, Lugo). Escavacións 2002-2004, Mondoñedo, Concello de Mondoñedo, 2007.
  • Vigo García, Abel, Protohistoria e romanización na Mariña Lucense. Un exemplo práctico, o castro de Zoñán, tesis doctoral inédita, Santiago de Compostela, Universidade de Santiago de Compostela, 2007.